فاکتور های بیولوژیک و مکانیکال زیادی میزان حرکت دندان در ارتودنسی را تعیین می نمایند چنین محیط فیزیولوژیک دینامیکی پیچیده ای نیز میزان برگشتی که متعاقب تکمیل درمان ارتودنسیرخخواهد داد را مشخص می سازد برگشت را می توان به صورت تمایل طبیعی دندان یادندان ها برای باز گشتن به موقعیت أولیه قبل از درمانشان در قوس دندانی تعریف کرد متخصص ارتودنسی ( دکتر ارتودنسی ) می داند که عموما میزان حرکت ارتودنسی فعال دندانی به میزان زیادی با امکان برگشت ارتباط دارد ( به عبارت دیگر مشکلات بیشتر منجر به تمایل بیشتر به برگشت نتایج درمان ارتودنسی می شود )
فاکتور های درگیر در برگشت کلینیکی ارتودنسیعبارتند از مدت زمان اعمال نیرو یا فاصله ای که دندان حرکت می نماید همچنین نقش ألیاف لثه ای و دوره زمانی تغییرات استخوان متعاقب حرکتارتودنسی دندان نیز در مقدار نهایی برگشتی که روی می دهد حائز اهمیت می باشد میزان برگشت حرکت ارتودنسی در طی یک دوره حیاتی از زمان بلافاصله پس از درمان ارتودنسیهنگامى که دندان ها و ریشه های دندانی به موقعیت نهایی مطلوبشان حرکت داده شده اند زیاد می باشد ( در مدت کوتاه پس از حرکت ارتودنسی امکان برگشت بیشتر است )
در طی فرآیند حرکت دندان همان گونه که توسط متخصص ارتودنسی( دکتر ارتودنسی ) بیان می شود در نواحی تحت فشار تحلیل استخوان و در نواحی تحت کشش تشکیل استخوان روی می دهد نوع استخوانی که در نواحی تحت کشش تشکیل می شود یک ماده استخوانی نسبتا نرم وغیر تکامل یافته می باشد این استخوان متعاقبا به یک ساختار استخوانی بالغ و محکم تغییر می یابد تا فراهمآورنده یک پشتوانه استخوانی مستحکم تر باشد این روند در ارتودنسی یک فرآیند آهسته ای است که می تواند تا شش ماه به طول انجامد لذا واضح است که در تمام بیماران ارتودنسیمکانیسم نگهدارنده بلافاصله متعاقب برداشتن دستگاه ارتودنسی یک بخش مهم و اساسی طرح درمان می باشد
برگشت ارتودنسی هنگامی رخ می دهد که به دندان ها این اجازه داده شود که به خارج از موقعیتی که از خلال ارتودنسی حاصل آمده است مهاجرت نمایند مطالعات بیولوژیک متخصص ارتودنسی( دکتر ارتودنسی ) شواهدی را فراهم آورده اند که مشخص ساخته است هنگامی کهبه دندان ها نیروی ممتد و مداوم اعمال می شود در مقایسه با مواردی که از نیروهای متناوب استفاده می گردد تمایل به برگشت بیشتری در دندان ها وجود دارد این امر بدان دلیل است که نیروهای مداوم ارتودنسیدندان ها را از موقعیت اولیه شان بیشتر حرکت می دهد نتیجه این مساله افزایش پتانسیل دندان ها برای بازگشت به موقعیت اولیه شان می باشد
این پدیده انرژی ذخیره شده برگشت را می توان مخصوصا در مواردی که در آنها دندان ها نیازمند تصحیح چرخشی با ارتودنسیمی باشند مشاهده کرد هنگامی که دندان ها دچار چرخش می شوند الیاف لثه کشیده می شود هر چقدر میزان چرخش بیشتر شود این الیاف بیشتر کشیده می شوند به هر حال روند تطابق الیاف با این کشیدگی آهسته بوده و نیازمند سپری شدن زمان قابل ملاحظه ای می باشد که از طریق جراحی بریدن الیاف لثه ای تسهیل میشود متخصص ارتودنسی( دکتر ارتودنسی ) در نظر دارد که این امر منجر به رها شدن ایاف لثه ای آزاد و فراهم شدن امکان اتصال مجدد این الیاف در یک حالتی که کمتر تحت کشیدگی باشد می گردد ارزیابی طولانی مدت ارتودنسی 4 تا 6 و 12 تا 14 ساله پس از درمان فعال بر این امر تاکید دارد عمل جراحی بریدن الیاف لثه ای در بهبود عدم برگشت نتایج درمان ارتودنسیموثر می باشد در این مطالعه معلوم شد که در مدت یک تا شش ماه متعاقب جراحیبریدن الیاف لثه ای آسیبی به بافتهای اطراف دندانی مشاهده نشد
پس بافت لثه ای به عنوان عامل دخیل در برگشت ارتودنسی در نظر گرفته می شود
فاکتور هایی که در بالا به آنها اشاره شد به عنوان فاکتورهای داخلی برگشت نتایج ارتودنسی در نظر گرفته می شود ولی متخصص ارتودنسیمی داند این فاکتور ها بایستی از فاکتور های خارجی مانند رشد مداوم استخوان های صورت و نیروهای حاصل از عضلات و رابطه دندان های بالا و پایین تمیز داده شود
با وجود مطالعات زیادی که در طول سال ها برای تشخیص تمام متغیرها دخیل در برگشت ارتودنسی انجام شده است تا به امروز میزان به هم ریختگی دندان های قدامی پس از ارتودنسیهنوز غیرقابل پیش بینی و متغیر است و به نظر نمی رسد هیچ متغیر قبل از درمانی چه از لحاظ یافته های کلینیکی کست ها یا رادیوگرافی قبل و بعد از درمان به عنوان پیش گوکننده های مفید مطرح باشد